KIẾN NGHỊ QUỐC HỘI HOÃN THI HÀNH LUẬT AN NINH MẠNG ĐỂ SỬA ĐỔI
Kính gửi: Các Đại biểu Quốc hội Việt Nam
Chúng tôi, những công dân Việt Nam đang sống trong và ngoài nước, kiến nghị quý vị hoãn thi hành Luật An ninh mạng dự kiến có hiệu lực từ ngày 01/01/2019, vì ba lý do sau:
1. Thứ nhất, Luật An ninh mạng gồm nhiều điều khoản vi phạm nghiêm trọng quyền tự do ngôn luận của công dân, cụ thể:
Khoản 1 Điều 8 Luật này quy định các hành vi bị nghiêm cấm một cách rất mơ hồ, như “phá hoại thuần phong, mỹ tục” và “xuyên tạc lịch sử”. Tương tự, nội dung quy định tại Điều 16 cũng yêu cầu phòng ngừa và xử lý những hành vi mơ hồ như “xúc phạm vĩ nhân” hay “tuyên truyền xuyên tạc”. [1]
Điều này có thể trao cho cơ quan chấp pháp khả năng lạm dụng quyền lực để xâm phạm quyền tự do ngôn luận của công dân, vốn được bảo vệ theo Điều 25 Hiến pháp Việt Nam năm 2013.
Không chỉ vậy, Khoản 2 Điều 26 Luật An ninh mạng còn buộc doanh nghiệp mạng phải cung cấp thông tin người dùng cho cơ quan chấp pháp, đồng thời ngăn chặn và xoá bỏ thông tin đăng tải trên mạng theo yêu cầu của cơ quan chấp pháp mà không thông qua tòa án.
Như vậy, không có bất cứ thủ tục cụ thể nào được quy định để các công dân có thể bảo vệ dữ liệu và thông tin cá nhân của mình theo một quy trình tư pháp công bằng và minh bạch.
2. Thứ hai, các điều khoản nêu trên của Luật An ninh mạng đã đi ngược lại các chuẩn mực nhân quyền quốc tế.
Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền quy định “mọi người đều có quyền tự do ngôn luận và bày tỏ quan điểm” tại Điều 19.
Điều 19 Công ước về các Quyền Dân sự và Chính trị ICCPR, mà Việt Nam tham gia từ năm 1982, cũng ghi rõ rằng “mọi người đều có quyền tự do ngôn luận”.
Chính vì lý do này, 17 nhà lập pháp Hoa Kỳ cũng đã kêu gọi lãnh đạo các công ty Facebook và Google “chống lại những thay đổi được quy định tại Luật An ninh mạng của Việt Nam”. [2]
Trong cuộc điều trần trước Quốc hội Mỹ ngày 5/9 vừa rồi, khi được hỏi về Luật An ninh mạng Việt Nam, đại diện Facebook đã tuyên bố “sẽ không bao giờ cung cấp thông tin cho chính phủ Việt Nam, trừ những ngoại lệ cực kỳ hiếm hoi”, và “chỉ hoạt động tại những quốc gia nào mà Facebook có thể gìn giữ được những giá trị của mình”. [3]
3. Thứ ba, việc thực thi Luật An ninh mạng sẽ tạo ra rào cản thương mại đối với các doanh nghiệp quốc tế đang hoạt động trên thị trường Việt Nam, khi buộc các doanh nghiệp này phải đặt chi nhánh hoặc văn phòng đại diện và lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt Nam, theo Khoản 3 Điều 26.
Điều khoản này đòi hỏi phải địa phương hóa dữ liệu, làm tăng chi phí của doanh nghiệp khi hoạt động tại Việt Nam. Chính vì vậy, Luật An ninh mạng sẽ trở thành một lực cản rất lớn đối việc phát triển nền kinh tế thị trường Việt Nam theo hướng toàn cầu hóa. [4]
Nói về vấn đề này, ông Jeff Paine, Giám đốc điều hành Liên minh Internet Châu Á (AIC) bao gồm Facebook, Google, LinkedIn, Apple, Twitter, LINE và Rakuten khẳng định rằng Luật An ninh mạng sẽ “làm giảm đầu tư nước ngoài và làm tổn thương cơ hội phát triển kinh tế” của Việt Nam. [5]
Rõ ràng, điều khoản này của Luật An ninh mạng đi ngược lại các thiết chế thương mại quan trọng mà Việt Nam đã ký kết như Cam kết gia nhập WTO (Biểu cam kết về dịch vụ, phần 2C), Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương CPTPP (Chương 14), hoặc dự định ký kết như Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU EVFTA (Chương 8), vốn đề cao việc tự do hóa và hạn chế tối đa rào cản thương mại đối với dịch vụ viễn thông.
Cuối cùng song không kém quan trọng, Luật An ninh mạng còn đe dọa đến khả năng ký kết hiệp định EVFTA.
Vào ngày 17/9 vừa qua, 32 Nghị sỹ đến từ các đảng lớn của Liên minh Châu Âu đã gửi thư đến Cao ủy Mogherini và Ủy viên Malmstrom nhằm đặt ra các điều kiện trước khi phê chuẩn hiệp định EVFTA, trong đó yêu cầu chính phủ Việt Nam phải sửa đổi Luật An ninh mạng theo hướng tuân thủ các tiêu chuẩn nhân quyền quốc tế. [6]
Kết luận
Vì những lý do trên, chúng tôi kiến nghị quý vị Đại biểu Quốc hội:
(i) Hoãn thi hành Luật An ninh mạng;
(ii) Đưa nội dung thảo luận sửa đổi Luật An ninh mạng vào chương trình kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XIV;
(iii) Đề nghị Chính phủ và các cơ quan có liên quan sửa đổi Luật An ninh mạng theo hướng đảm bảo an ninh trên mạng, mà không kiểm soát và xâm phạm quyền tự do ngôn luận của công dân.
Chúng tôi hy vọng các Đại biểu Quốc hội sẽ lắng nghe ý kiến người dân về một luật không những chưa thể hiện được các phương pháp hợp lý để đảm bảo an ninh mạng, tác động tiêu cực đến sự phát triển kinh tế, đi ngược lại các chuẩn mực quốc tế mà còn xâm phạm nghiêm trọng đến các quyền căn bản và cản trở tự do của công dân.
Các tổ chức đồng ký tên
1. Nhóm Save Net
2. Nhóm Hate Change
3. Nhà xuất bản Giấy Vụn
4. Nhóm Sinh viên Nói vì Sinh viên
5. Nhóm Tinh Thần Khai Minh
6. LEA – Nhóm Hoạt động về Giáo dục Bình đẳng
7. Wequal – Nhóm Hoạt động Mở vì Công lý Giới và Tự do Lựa chọn
8. Nhóm Nghiệp đoàn Sinh viên Việt Nam
9. Cộng đồng LGBT Đồng Nai
10. Nhóm Green Trees
11. Phong trào Lao động Việt
12. Mạng lưới Lãnh đạo Trẻ Miền Nam
—
Đọc thêm thông tin
[1] Toàn văn Luật An ninh mạng do Bộ Công an soạn thảo, được Quốc hội thông qua ngày 12/06/2018, dự kiến có hiệu lực vào ngày 01/01/2019. [2] “Nghị sĩ Mỹ kêu gọi Google, Facebook phản đối luật an ninh mạng Việt Nam”, bài của tác giả Thanh Long đăng trên báo Trí Thức VN ngày 17/07/2018. [3] “Facebook sẽ không tuân thủ Luật An ninh mạng”, trích Video bà Sheryl Sandberg, Giám đốc Điều hành Facebook, điều trần trước Quốc hội Mỹ ngày 05/09/2018 do Hate Change đăng tải kèm phụ đề Việt ngữ. [4] “Dự thảo Luật An ninh mạng: Góc nhìn từ doanh nghiệp”, bài đăng trên Tạp chí Điện tử Thông tin và Truyền thông ngày 08/05/2018. [5] “Quốc tế “thất vọng” với việc thông qua Luật An ninh mạng của Việt Nam”, bài của tác giả Tuấn Minh trên báo Trí Thức VN ngày 13/06/2018. [6] “32 Nghị sỹ Châu Âu cùng gửi thư tới Cao ủy Mogherini và Ủy viên Malmstrom yêu cầu cải thiện tình trạng nhân quyền tại Việt Nam”, thư đăng trên trang Ramon Tremosa ngày 17/09/2018, Hoàng Minh chuyển ngữ.